Course: Εισαγωγή στα Εργαλεία της Υφαντικής στην Κρήτη, Topic: Εξαρτήματα του Αργαλειού

Topic outline

Εισαγωγή
- Select activity Η υφαντική είναι μία από τις αρχαιότερες τέχνες το...
  
  Η υφαντική είναι μία από τις αρχαιότερες τέχνες του ανθρώπου και βασίζεται στη χρήση συγκεκριμένων εργαλείων για την κατασκευή υφασμάτων. Τα εργαλεία αυτά έχουν εξελιχθεί με την πάροδο των αιώνων, αλλά οι βασικές αρχές παραμένουν οι ίδιες. Σε αυτό το μάθημα, θα γνωρίσουμε τα κύρια εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην υφαντική και τη λειτουργία τους.

Εξαρτήματα του Αργαλειού
- Select activity Εξαρτήματα του ΑργαλειούΑντιά: Πρόκειται για δύο κ...
  Αντιά: Πρόκειται για δύο κυλινδρικά ξύλα, με διάμετρο 10-15 εκατοστών. Το ένα άκρο αυτών των ξύλων έχει τετράγωνο σχήμα με τέσσερις τρύπες. Το μπροστινό αντί (προστάντι) συγκρατείται από την κουρούνα και εκεί τυλίγεται το υφαντό καθώς φτιάχνεται. Το πίσω αντί (πισάντι), στο οποίο τυλίγεται το στημόνι, συγκρατείται από την ποταμίστρα.
  Κουρούνα: Ένα κοντό, χοντρό κυλινδρικό ξύλο που στηρίζει και συγκρατεί το προστάντι. Είναι ουσιαστικά η βάση που κρατά το μπροστινό αντί σταθερό κατά τη διάρκεια της ύφανσης.
  Ποταμίστρα: Ένα μακρύ κυλινδρικό ξύλο που στηρίζει και συγκρατεί το πισάντι. Βοηθά στη σταθεροποίηση του πισαντίου και διασφαλίζει ότι το στημόνι παραμένει τεντωμένο.
  Πέταλο: Με το πέταλο γίνεται το χτύπημα του υφαδιού, για να ενωθεί με το τελειωμένο ύφασμα και να στερεωθεί στο στημόνι.
  
  Χτένι: Ένα παραλληλόγραμμο εργαλείο με ύψος περίπου 10-12 εκατοστά, το οποίο διαθέτει πλήθος από λεπτά δόντια φτιαγμένα από καλάμι. Τα δόντια αυτά προσαρμόζονται σε δύο στενά παράλληλα καλάμια ή ξύλα. Το χτένι χρησιμοποιείται για να χτυπάει το υφάδι και να το τοποθετεί στη σωστή θέση στον αργαλειό.
  
  Μιτάρια: Κάποια κυλινδρικά ξύλα, παράλληλα μεταξύ τους, στα οποία είναι δεμένοι πολλοί λεπτοί σπάγκοι. Ο αριθμός των μιταριών που χρησιμοποιούνται εξαρτάται από το είδος του υφαντού και μπορεί να είναι δύο ή τέσσερα.
  
  Ξυλόχτενο: Αποτελείται από δύο οριζόντια ξύλα με αυλακιές, τα οποία δένονται με δύο μικρότερα ξύλα κάθετα. Το ξυλόχτενο χρησιμοποιείται για να προσαρμόζεται και να κλειδώνει το χτένι, το οποίο χτυπά το υφάδι κατά την ύφανση.
  Σαΐτα: Ένα ελλειψοειδές ξύλο που είναι σκαμμένο εσωτερικά. Κατά μήκος του συγκρατεί μια βέργα (μασουράκι), στην οποία τυλίγεται το νήμα (υφάδι). Με το πέταγμα της σαΐτας, το νήμα περνάει μέσα από το στημόνι.
  
  Μασούρι: Ένα λεπτό ξύλο μήκους 40-50 εκατοστών. Το μασούρι χρησιμοποιείται για να τυλίγεται πάνω του το νήμα, το οποίο περνά μέσα από το στημόνι κατά την ύφανση. Το μασουράκι τοποθετείται στη συνέχεια μέσα στη σαΐτα.
  
  Το φτερό του κόκορα είναι πράγματι ένα μικρό κομμάτι από φτερό που στηρίζει το μασουράκι μέσα στη σαίτα.
  
  Ποδαρικά: Δύο μικρά ξύλα συνδεδεμένα με τα μιτάρια. Αυτά πατιούνται διαδοχικά, ανοίγοντας το στημόνι (το στόμα) για να περνάει η σαΐτα.
  
  Ξίγκλα: Μια μεταλλική βέργα με οδόντωση στις δύο άκρες της. Η ξίγκλα τοποθετείται πάνω στο υφαντό κατά πλάτος, λίγο πιο κάτω από το σημείο που χτυπά το ξυλόχτενο το υφάδι, για να κρατά το υφαντό τεντωμένο.
  Καβαλάρης: Είναι η ξύλινη τροχαλία, που περνάει από μέσα το στημόνι.